وسترن اسپاگتی چیست؟ معرفی ۵ فیلمساز و آثار برجسته این ژانر
در این مقاله با ویژگی‌ها، تاریخچه، و فیلمسازان مشهور ژانر وسترن اسپاگتی، که یکی از زیرژانرهای تأثیرگذار سینمای وسترن است و در ایتالیا شروع شد، آشنا خواهید شد. وسترن اسپاگتی که در دهه ۱۹۶۰ و اوایل دهه ۱۹۷۰ محبوبیت چشمگیری پیدا کرد، هنوز هم تأثیر زیادی بر سینمای معاصر، به ویژه در آثار فیلمسازانی چون کوئنتین تارانتینو دارد.
فهرست مطالب:
- وسترن اسپاگتی چیست؟
- ۴ ویژگی ژانر وسترن اسپاگتی
- ۳ تفاوت بین وسترن و وسترن اسپاگتی
- ۵ فیلمساز برجسته وسترن اسپاگتی
وسترن اسپاگتی چیست؟
وسترن اسپاگتی، که با نام‌های دیگری مانند وسترن ایتالیایی یا وسترن all’italiana نیز شناخته می‌شود، زیرژانری از فیلم‌های وسترن است که در دهه ۱۹۶۰ و اوایل دهه ۱۹۷۰ به محبوبیت رسید. این اصطلاح برای اولین بار توسط آلفونسو سانچز، روزنامه‌نگار اسپانیایی، برای توصیف فیلم‌های کم‌هزینه‌ای که در ایتالیا ساخته می‌شدند، به کار رفت.
این فیلم‌ها معمولاً توسط کارگردانان، نویسندگان و تهیه‌کنندگان ایتالیایی در سراسر اروپا ساخته می‌شدند و در لوکیشن‌هایی مانند ایتالیا و اسپانیا فیلم‌برداری می‌شدند. وسترن‌های اسپاگتی با ویژگی‌هایی مانند روایت غیرمعمول، شخصیت‌های خاکستری و سبک بصری منحصر به فرد خود شناخته می‌شوند.
بازیگران اصلی این آثار اغلب آمریکایی بودند، چهره‌هایی مانند کلینت ایستوود، لی وان کلیف و ایلای والاک که به نمادهای این ژانر تبدیل شدند. موفقیت این فیلم‌ها در گیشه نه تنها مسیر فیلم‌های وسترن هالیوودی را تغییر داد، بلکه تأثیر عمیقی بر سینماگران معاصری مانند کوئنتین تارانتینو گذاشت.
۴ ویژگی شاخص ژانر وسترن اسپاگتی
وسترن‌های اسپاگتی با سبکی جدید و نوآورانه وارد عرصه سینما شدند و تأثیری ماندگار بر فیلم‌های وسترن و حتی سینمای معاصر گذاشتند. ویژگی‌های برجسته این ژانر عبارتند از:
۱. ضدقهرمانان دوست‌داشتنی:
شخصیت‌های اصلی در وسترن های اسپاگتی معمولاً از نظر اخلاقی پیچیده و غیرقابل پیش بینی هستند. این شخصیت ها شامل جایزه بگیران و هفت تیرکش هایی می‌شوند که انگیزه هایی مانند انتقام یا منافع شخصی دارند. در زیر ژانر « وسترن زاپاتا » حتی راهزنان مکزیکی با هفت تیرکش های آمریکایی متحد می‌شوند تا علیه دولت های فاسد شورش کنند.
۲. نماهای کلوزآپ و زوم‌های چشمگیر:
یکی از ویژگی های بصری شاخص در این ژانر، استفاده مکرر از نماهای کلوزآپ برای نمایش تنش و احساسات شخصیت هاست. حرکت های زوم سریع و دراماتیک نیز برای تأکید بیشتر بر این نماها به کار گرفته می شدند.
۳. موسیقی متن فراموش‌نشدنی:
انیو موریکونه، آهنگساز افسانه‌ای، با استفاده از سوت، گیتار الکتریک، و عناصر موسیقیایی نوآورانه، استانداردی جدید در موسیقی متن فیلم‌های وسترن خلق کرد. موسیقی او نه تنها جذابیت خاصی به فیلم‌ها می‌بخشید، بلکه به یکی از نمادهای این ژانر تبدیل شد.
۴. تیتراژهای خلاقانه و رنگارنگ:
فیلمسازان ایتالیایی از طراحی گرافیکی رنگارنگ، جذاب و زیبا در تیتراژهای آغازین استفاده می کردند و امضای خاصی به فیلم‌های خود بخشیدند. این تیتراژها نه تنها جذاب بودند، بلکه فضای فیلم را از همان ابتدا برای مخاطب تعریف می‌کردند.
۳ تفاوت مهم بین وسترن سنتی و وسترن اسپاگتی
اگرچه وسترن های اسپاگتی و وسترن های سنتی آمریکایی در ظاهر شباهت هایی دارند، اما از نظر سبک و محتوا تفاوت‌های برجسته‌ای بین این دو وجود دارد:
۱. خشونت صریح و واقع گرایانه :
وسترن های اسپاگتی با نمایش صحنه های خونین و مبارزه های بی‌پرده با اسلحه ، مرزهای جدیدی در به تصویر کشیدن خشونت ایجاد کردند. در مقابل، وسترن های سنتی هالیوود که تحت قوانین سختگیرانه کد هِیز (از ۱۹۳۴ تا ۱۹۶۸) تولید می شدند، از نمایش جزئیات خشونت خودداری می‌کردند. این رویکرد واقع گرایانه در فیلم‌های اسپاگتی به خلق فضایی تاریک تر و پرتنش تر کمک کرد.
۲. مرزهای محو اخلاقیات:
در وسترن های سنتی، مرز بین قهرمانان و شخصیت‌های شرور کاملاً مشخص بود. قهرمانان معمولاً افرادی با اخلاقیات بی عیب و نقص بودند. اما در وسترن‌های اسپاگتی، این مرزها محو شدند. شخصیت ها، حتی قهرمانان، اغلب تصمیماتی اخلاقاً مشکوک می‌گرفتند و پیچیدگی‌های انسانی بیشتری را به نمایش می‌گذاشتند. این نوع روایت باعث شد تماشاگران بتوانند با ضدقهرمان‌ها نیز همذات‌پنداری کنند.
حتما بخوانید : آنتاگونیست در سینما: نقش، انواع و تفاوت آن با شخصیت‌های ضدقهرمان
۳. مضامین بدبینانه و انتقادی:
در حالی که وسترن های سنتی غرب وحشی را به‌عنوان سرزمینی ایده‌آل و پر از فرصت نشان می‌دادند، وسترن های اسپاگتی تصویری واقع گرایانه تر و گاهی تاریک تر ارائه می کردند. این فیلم‌ها که اغلب تحت تأثیر جهان بینی سیاسی چپ فیلم سازان ایتالیایی بودند، فساد سیستماتیک، خشونت بی‌پایان، و بی‌عدالتی در غرب قدیم را به تصویر می کشیدند.
۵ فیلمساز برجسته وسترن اسپاگتی
برای آشنایی بهتر با ژانر وسترن اسپاگتی، پیشنهاد می‌کنیم آثار این کارگردانان برجسته ایتالیایی را ببینید:
۱. سرجیو لئونه (۱۹۲۹–۱۹۸۹):
سرجیو لئونه، پدرخوانده و یکی از تاثیرگذارترین کارگردانان ژانر وسترن اسپاگتی، با ساخت سه گانه دلار (که با عنوان سه‌گانه مرد بی‌نام نیز شناخته می‌شود) با بازی کلینت ایستوود ، تحولی در این ژانر ایجاد کرد. این مجموعه شامل سه فیلم نمادین است:
- به خاطر یک مشت دلار (۱۹۶۴)
- به خاطر چند دلار بیشتر (۱۹۶۵)
- خوب، بد و زشت (۱۹۶۶)
یکی دیگر از شاهکارهای او، روزی روزگاری در غرب (۱۹۶۸)، تأثیر عمیقی بر سینمای آمریکا گذاشت و همچنان به‌عنوان یکی از بهترین فیلم‌های وسترن تاریخ شناخته می‌شود.
۲. سرجیو کوربوچی (۱۹۲۷–۱۹۹۰):
سرجیو کوربوچی با ساخت فیلم جنگو (۱۹۶۶)، اثری برگرفته از فیلم یوجیمبو اثر آکیرا کوروساوا، جایگاه خود را به‌عنوان یکی از خلاق‌ترین فیلمسازان این ژانر تثبیت کرد. داستان جنگو درباره سربازی (با بازی فرانکو نرو) است که به دنبال انتقام است. از دیگر آثار برجسته او می‌توان به سکوت بزرگ (۱۹۶۸) و ناواهو جو (۱۹۶۶) اشاره کرد. این فیلم‌ها الهام‌بخش کارگردانانی مانند کوئنتین تارانتینو در ساخت آثاری نظیر جانگوی زنجیر گسسته (۲۰۱۲) بودند.
۳. جولیو پترونی (۱۹۱۷–۲۰۱۰):
جولیو پترونی به‌خاطر خلق وسترن‌های احساسی و تاریک مانند مرده سوار بر اسب (۱۹۶۷) و Tepepa (۱۹۶۸) شناخته می‌شود. سبک او بیشتر بر جنبه‌های روان‌شناختی و تاریک طبیعت انسان تمرکز داشت و در داستان‌هایش اغلب به مفهوم عدالت و انتقام می‌پرداخت.
۴. انزو باربونی (۱۹۲۲–۲۰۰۲):
انزو باربونی با افزودن عناصر کمدی به ژانر وسترن اسپاگتی، سبکی منحصربه‌فرد ایجاد کرد. فیلم‌های او مانند به من میگن ترینیتی (۱۹۷۰) و هنوز هم ترینیتی هستم (۱۹۷۱) با حضور ترنس هیل در نقش یک هفت‌تیرکش شوخ‌طبع و تنبل، همچنان محبوبیت زیادی در بین علاقه‌مندان به این ژانر دارند.
۵. تونینو والری (۱۹۳۴–۲۰۱۶):
تونینو والری با ساخت فیلم‌های متنوع وسترن اسپاگتی، از جمله روز خشونت‌آمیز خشم (۱۹۶۷) با بازی لی وان کلیف و کمدی به من میگن هیچ‌کس (۱۹۷۳)، آثار به‌یادماندنی بسیاری به جای گذاشت. سبک او تلفیقی از داستان‌های جدی و کمدی‌های جذاب بود که مورد توجه مخاطبان جهانی قرار گرفت.
تأثیرات ژانر وسترن اسپاگتی بر سینمای مدرن
وسترن اسپاگتی، با سبک منحصر به فرد خود، به یکی از الهام بخش‌ترین ژانرهای سینمایی برای فیلمسازان مدرن تبدیل شده است. کارگردانانی مانند کوئنتین تارانتینو بارها اذعان کرده‌اند که آثار سرجیو لئونه و دیگر فیلمسازان این ژانر، تأثیری عمیق بر دیدگاه آنها داشته است. برای مثال، خوب، بد و زشت (۱۹۶۶) منبع الهام اصلی برای سبک روایت غیر خطی تارانتینو در فیلم داستان عامه پسند بود.
همچنین، استفاده از کلوز آپ‌های شدید، شخصیت‌های پیچیده و موسیقی متن تأثیرگذار، امضای وسترن اسپاگتی را در سینمای مدرن به یادگار گذاشته است. این عناصر در فیلم‌هایی مانند جانگوی زنجیر گسسته (۲۰۱۲) و هشت نفرت‌انگیز (۲۰۱۵) به وضوح دیده می‌شود.
مقایسه وسترن اسپاگتی با دیگر ژانرهای وسترن در سایر کشورها
وسترن ژاپنی
وسترن های ژاپنی که توسط آکیرا کوروساوا معروف شدند (مانند یوجیمبو و هفت سامورایی) از نظر شخصیت پردازی و مضامین اخلاقی شباهت هایی با وسترن‌های اسپاگتی دارند. هر دو ژانر به جای ارائه قهرمان‌های بی‌عیب و نقص، شخصیت‌هایی با ضعف های اخلاقی و انگیزه‌های شخصی پیچیده را نمایش می‌دهند.
وسترن هالیوودی
وسترن های هالیوودی کلاسیک عمدتاً بر قهرمانان شجاع، داستان‌های ماجراجویانه و تصویری ایده‌آل از غرب وحشی تأکید دارند. در مقابل، وسترن‌های اسپاگتی فضایی تاریک‌تر، مضامین بدبینانه تر و شخصیت هایی با انگیزه‌های خاکستری را ارائه می‌دهند.
پیشنهاد دوره : آموزش مقدماتی ژانر های فیلم
نقش موسیقی در وسترن اسپاگتی
یکی از عناصر شاخص وسترن های اسپاگتی، موسیقی متن خاص آنهاست. آهنگساز افسانه‌ای، انیو موریکونه، موسیقی هایی خلق کرد که هویت مستقل داشتند و اغلب از سوت، گیتار الکتریک و سازهای بادی بهره می‌بردند.
موسیقی فیلم خوب، بد و زشت نمونه‌ای برجسته است که نه تنها فضای فیلم را تعریف می‌کند، بلکه به یک اثر فرهنگی مستقل تبدیل شده است. سبک موسیقی وسترن اسپاگتی توسط آهنگسازان مدرن نیز به کار گرفته شده و در بسیاری از فیلم‌ها، حتی خارج از ژانر وسترن، تأثیرگذار بوده است.
محل‌های فیلم‌برداری معروف در وسترن‌های اسپاگتی
فیلم‌برداری وسترن‌های اسپاگتی به ندرت در آمریکا انجام می‌شد. بیشتر این فیلم‌ها در بیابان‌های اسپانیا (مانند صحرای آلمریا) یا مناطقی از جنوب ایتالیا ساخته می‌شدند. این لوکیشن ها، با زمین های خشک و خشن خود، حس واقع گرایی را به فیلم ها اضافه می‌کردند.
یکی از مشهورترین لوکیشن ها، شهر کوچک مینی‌هالیوود در اسپانیاست که امروزه به یک جاذبه توریستی تبدیل شده است. بسیاری از فیلم‌های سرجیو لئونه در این منطقه فیلم‌برداری شدند و این لوکیشن ها همچنان برای فیلمسازان مدرن الهام بخش هستند.
چرا ژانر وسترن اسپاگتی در دهه ۱۹۷۰ کم‌رنگ شد؟
ژانر وسترن اسپاگتی که در دهه ۱۹۶۰ به اوج خود رسیده بود، در دهه ۱۹۷۰ به تدریج کم‌رنگ شد. تغییر سلیقه مخاطبان، کاهش بودجه‌های سینمایی و ظهور ژانرهای جدید مانند علمی تخیلی و اکشن از دلایل اصلی این کاهش بودند.
علاوه بر این، پایان یافتن همکاری بین کارگردانان بزرگ این ژانر و آهنگسازانی مانند موریکونه باعث شد که بسیاری از فیلم‌های وسترن اسپاگتی کیفیت گذشته خود را از دست بدهند.
اگر علاقه‌مند به آشنایی بیشتر با دنیای سینما و زیرژانرهای مختلف آن هستید، پیشنهاد می‌کنیم که مقالات زیر را نیز مطالعه کنید:
- برای آشنایی با ۴۲ زیرژانر در سینما و جزئیات هر یک از آنها، مقاله راهنمای زیر ژانرهای فیلم: ۴۲ زیرژانر در سینما را مطالعه کنید.
- همچنین برای شناخت انواع ژانرهای محبوب سینما، پیشنهاد می‌کنیم مقاله راهنمای کامل انواع ژانر فیلم: معرفی ۱۳ ژانر محبوب سینما برای مبتدیان را بخوانید تا با تاریخچه و ویژگی‌های هر ژانر آشنا شوید.
دیدگاه‌ها (0)