آشنایی با جنبش موج نوی فرانسه: بررسی خاستگاه موج نوی فرانسوی

آشنایی با جنبش موج نوی فرانسه: بررسی خاستگاه موج نوی فرانسوی

موج نوی فرانسه، یک جنبش حیاتی در تاریخ سینما بود. با این که این جنبش از دهه ۱۹۵۰ آغاز شد و پا گرفت، تفکر بسیاری از سبک های فیلم‌سازی‌ مدرن هم هنوز هم ریشه در موج نوی فرانسه دارد – از آثار کوئنتین تارانتینو گرفته تا مارتین اسکورسیزی و آلخاندرو گونزالس ایناریتو.

فهرست مطالب:

• موج نوی فرانسه چیست؟
• ریشه شکل گیری موج نوی فرانسه
• ۳ ویژگی اصلی سینمای موج نوی فرانسه
• ۱۴ نمونه فیلم در سینمای موج نوی فرانسه

موج نوی فرانسه چیست؟

موج نو (به فرانسوی، La Nouvelle Vague) یک جنبش سینمایی است که در اواخر دهه ۱۹۵۰ در پاریس، در فرانسه به محبوبیت رسید. هدف این جنبش این بود که به کارگردانان کنترل خلاقانه کاملی بر کارشان بدهد و به آن ها اجازه دهد تا از روایت های قدیمی و تکراری به نفع داستان سرایی بداهه و هستی شناسانه اجتناب کنند. فیلمسازان موج نوی فرانسه هم سینمای فرانسه و هم صنعت فیلمسازی در کل دنیا را به طور کلی تغییر دادند و راه را برای فیلمسازی مستقل مدرن هموار کردند.

موج نوی فرانسه ، به طور مستقیم سبک فیلم‌های «هالیوود قدیم» که در آن زمان محبوب بود را رد میکرد، یعنی آن سبک فیلم هایی که بر اساس یک سری روایت‌های قوی و آسان برای دنبال کردن توسط استودیوهای بزرگی تولید می شدند که بیشتر یا همه فرآیند خلاقیت را کنترل می‌کردند.

ریشه شکل گیری موج نوی فرانسه:

موج نوی فرانسه با گروهی از منتقدان و سینمادوستان آغاز شد که برای مجله کایه دو سینما یا Cahiers du cinéma، یک مجله سینمایی فرانسوی معروف متعلق به آندره بازن، مطلب می نوشتند. این منتقدان – از جمله ژان لوک گدار، فرانسوا تروفو و اریک رومر – به استودیوهای بزرگ فیلم که فرآیند خلاقیت را کنترل می کردند، فشار آوردند و خواهان کنترل کامل خلاقانه بر فیلم هایشان شدند.

این جنبش باعث تولد «نظریه مولف» شد، مفهومی در فیلمسازی که در آن کارگردان کنترل خلاقانه کامل اثرش را در دست دارد و هویت هنری او را میتوان در هر فیلمی که می‌سازد مشاهده کرد. البته اعضای موج نوی فرانسه به طور خاص به کارگردانان و فیلمنامه نویسانی مانند اورسن ولز و آلفرد هیچکاک که معتقد بودند از اولین فیلمسازان مولف بودند، احترام می گذاشتند.

این گروه از منتقدان پس از انتشار ایده‌های خود تصمیم گرفتند کارگردانی فیلم‌های بلند خود را آغاز کنند. از آنجایی که شیوه کاری آن ها توسط استودیوهای بزرگ رد ‌شد، این کارگردانان مجبور بودند با بودجه‌های بسیار کمی کار کنند تا فیلم‌هایشان را بسازند، که منجر به ابداع تکنیک‌های خلاقانه زیادی – مانند استفاده از نور طبیعی و صدا – شد که به ستون‌های اصلی سینمای موج نو فرانسه تبدیل شد.

۳ ویژگی اصلی سینمای موج نوی فرانسه:

فیلم‌های موج نوی فرانسه دارای یک سری ویژگی‌های مشترک هستند مثل:

۱- طرد شدن توسط استودیوها : انگیزه اصلی شکل گیری سینمای موج نوی فرانسه این بود که کنترل خلاقانه را از استودیوهای بزرگ خارج کنند و آن را در دست کارگردان فیلم قرار دهند. در حالی که این تغییر به کارگردانان آزادی می‌داد تا داستان‌سرایی هایی داشته باشند که مخاطبان را به چالش می‌کشید ، اما به این معنا بود که آن ها باید بدون منابعی که استودیوهای بزرگ ارائه می‌دادند، از جمله بودجه‌های کلان، تجهیزات گران قیمت و صحنه های فیلمبرداری ، کار می کردند. در نتیجه، کارگردانان موج نوی فرانسوی اغلب از نور طبیعی استفاده می کردند و صدا را به جای دوبله کردن که در آن زمان محبوب بود، در لوکیشن و حین برداشت ضبط می کردند و به صورت دوربین روی دست فیلمبرداری می کردند.

۲- فاصله گرفتن از روایت های قوی: در حالی که تمام فیلم‌های هالیوود قدیم سرشار از روایت‌های غوطه‌ورکننده و سرگرم‌کننده بودند، فیلم‌های موج نوی فرانسه می‌خواستند مخاطبان را به چالش بکشند و آن ها را از تن آسایی و انفعال در حین تماشا باز دارند. آن‌ها از بسیاری از تکنیک‌های ابتکاری – از جمله جامپ‌کات و خطاب مستقیم بازیگران رو به مخاطب – برای یادآوری اینکه در حال تماشای فیلم‌ هستند استفاده کردند و به نفع بداهه‌پردازی های مبتکرانه از فیلم‌سازی مبتنی بر فیلمنامه کنار کشیدند .

۳- بیان ایده های پیچیده : در حالی که هدف فیلم‌های هالیوود قدیم سرگرمی بود، هدف بیشتر فیلم‌های موج نوی فرانسه ، بیان افکار یا احساسات کارگردانان و پرداختن به موضوعات دشوار و تامل برانگیز مانند اگزیستانسیالیسم و ​​پوچ بودن هستی بود. آن‌ها می‌خواستند مخاطبان خود را تشویق کنند که هم در حین تماشا و هم پس از تماشای فیلم، تفکر کنند، بنابراین فیلم‌ها اغلب دارای برداشت‌های طولانی بودند که به ذهن مخاطب اجازه می‌داد سرگردان شود و تجربیات خود را به فیلم بیاورد.

۱۴ نمونه فیلم در سینمای موج نوی فرانسه:

برخی از شناخته شده ترین نمونه های سینمای موج نوی فرانسه عبارتند از:

1. ۴۰۰ ضربه ( ۱۹۵۹) به کارگردانی فرانسوا تروفو
2.  از نفس افتاده (A bout de soufflé)( ۱۹۶۰)، به کارگردانی ژان لوک گدار
3. زانوی کلر (۱۹۷۰)، به کارگردانی اریک رومر
4. هیروشیما عشق من (۱۹۵۹)، به کارگردانی آلن رنه
5. آسانسوری به‌سوی قتلگاه (۱۹۵۸)، به کارگردانی لویی مال
6. دسته جداگانه (Bande à part)  (۱۹۶۴)، به کارگردانی ژان لوک گدار
7. به نوازنده پیانو شلیک کن (۱۹۶۰)، به کارگردانی فرانسوا تروفو
8. سرژ خوش‌تیپ (۱۹۵۸)، به کارگردانی کلود شابرول
9. گذران زندگی (۱۹۶۲)، به کارگردانی ژان لوک گدار
10. سلین و ژولی قایق‌سواری می‌کنند( (۱۹۷۴) به کارگردانی ژاک ریوت
11. لولا (۱۹۶۱)، به کارگردانی ژاک دمی
12. سال گذشته در مارین باد (۱۹۶۱) به کارگردانی آلن رنه
13. بدرود فیلیپین (۱۹۶۲)، به کارگردانی ژاک روزیه
14. کلئو از ۵ تا ۷ (۱۹۶۲) به کارگردانی اگنس واردا