شات لیست چیست؟ روش قالب بندی و ایجاد یک شات لیست

شات لیست چیست؟ روش قالب بندی و ایجاد یک شات لیست

شات لیست یا فهرست برداشت ها ( Shot List ) ، ابزاری است که همه چیزِ مربوط به تولید یک فیلم ، از یک فیلم‌ پرفروش و بزرگ هالیوودی گرفته تا یک فیلم‌ مستقل کوچک دانشجویی را سازمان‌دهی می‌کند. ولی این نکته هم هست ،  قالب‌بندی و درست کردن یک شات لیست ، کار آسانی نیست ! هر فیلمساز رو به رشد ، علاوه بر اینکه باید بداند شات لیست چیست و چطور باید آن را بخواند ،  باید بداند که چگونه شات لیست خودش را ایجاد و آن را قالب بندی کند!

فهرست مطالب :

•  شات لیست چیست؟

•  چرا شات لیست مهم است ؟

•  ۱۲ مولفه ضروری هر شات لیست

•  چگونه در ۵ مرحله یک شات لیست درست کنیم ؟

•   فیلمبرداری افزون بر شات لیست

شات لیست چیست؟

شات لیست یا فهرست برداشت ها، فهرستی دقیق و با جزئیات از تمام نماهای دوربینی است که باید در صحنه‌ای از یک فیلم گرفته شود. این لیست که توسط کارگردان و فیلمبردار در حین پیش تولید ایجاد میشود ، مشخصات دقیق هر نما را مشخص می کند – مثلا مشخصات دوربین، اندازه نما، و زاویه دوربین – برای اینکه فیلمبردار و دستیار کارگردان دقیقاً بدانند که برای روایت داستان به صورت بصری چه چیزی را باید به تصویر بکشند !

چرا شات لیست مهم است ؟

فیلم‌ها عُمدتا به ترتیب فیلمنامه فیلم‌برداری نمی‌شوند، چون این کار ناکارآمد است و باعث کاهش سرعت تولید فیلم میشود . شات لیست به تعیین بهترین و کار آمدترین برنامه زمانی ممکن برای فیلمبرداری کمک می کند. به عنوان مثال، اگر صحنه ای نیاز به گرفتن چندین نما با لنزهای ۵۰ و ۸۵ میلی متری داشته باشد، عوامل می توانند در زمان صرفه جویی کنند و نماها را بر اساس تنظیمات لنز طبقه بندی کنند.

 گذشته از این ، شات لیست باعث میشود تمام دپارتمان ها طبق برنامه ریزی کار کنند و تضمین می‌کند که همه اعضای عوامل، در هر دپارتمان، می‌دانند چه صحنه‌هایی در چه زمانی فیلم‌برداری می‌شوند. شات لیست مشخص می‌کند که گروه فیلمبرداری به چه تجهیزاتی نیاز دارند، چه تنظیمات نورپردازی باید انجام شود، زمان آفیش بازیگران را مشخص میکند، و تعیین میکند که کدام لوکیشن‌ ها، دکورها و وسایل صحنه باید آماده باشند.

۱۲ مولفه ضروری هر شات لیست :

 هر کارگردان ، شات لیست خودش را به سبک خودش قالب بندی می کند، اما همه شات لیست ها ، اطلاعات تقریباً یکسانی  دارند ، از جمله:

1.  شماره نما : شماره تخصیص داده شده به هر نما .

2.  شرح نما : شرح کوتاهی از کنش و/یا دیالوگ ها.

3.  اندازه نما : اینکه سوژه در کادر چقدر بزرگ یا کوچک است.

4.  مشخصات نما : زاویه دوربین، یا طرز قاب‌بندی سوژه در دوربین .

5.  حرکت دوربین : چگونه دوربین در نما حرکت می کند (یا نمی کند) .

6.  تجهیزات :  نوع دوربینی که نما را ضبط میکند .

7.  لنز: لنز دوربینی که برای گرفتن نما استفاده می شود.

8.  نرخِ فرِیم / فریم ریت : تعداد فریم هایی که دوربین شما در هر ثانیه ضبط می‌کند

9.  لوکیشن : محل فیلمبرداری نماها .

10.  بازیگران: بازیگرانی که در آن نما حضور دارند.

11.  صدا:  صدا و/یا دیالوگ چگونه ضبط می شود.

12.  یادداشت‌های اضافی: نکات باقی‌مانده‌ای که کارگردان می‌خواهد درباره نما به عوامل بیان کند.

چگونه در ۵ مرحله یک شات لیست درست کنیم ؟

 شات لیست نه تنها فایل مهمی برای تولید یک فیلم است، بلکه تمرینی خلاقانه برای کارگردان و فیلمبردار هم هست. شات لیست برای شما این چالش را ایجاد میکند که به این فکر کنید ، که مثلا هر زاویه بخصوص دوربین چگونه می‌تواند یک داستان متفاوت را بیان کنند، لحظه‌ای را تاثیرگذارتر کند و یک چیزی را درباره یک شخصیت آشکار کند.

 شات لیست خودتان را در یک صفحه‌گسترده ایجاد کنید تا بتوانید جزئیات تمام چیزهای مورد نیاز هر نما را مرتب و به راحتی بازنگری کنید. وقتی هر کدام از اعضای عوامل به شات لیست نماها نگاه می کنند، باید به سرعت دید کارگردان را درک کنند و بدانند که برای تحقق بخشیدن به آن باید چه کاری انجام دهند.

 بیایید نحوه ایجاد یک شات لیست را بیاموزیم :

1.  یک صحنه از فیلمنامه خودتان را انتخاب کنید و یک صفحه گسترده جدید باز کنید. ۱۲ مولفه‌ی ذکر شده در دو مطلب بالا تر ، ستون های شات لیست هستند و هر نما ردیف خود را دارد.

2.  دلتان میخواهد هر نما را چگونه به تصویر بکشید ؟ دکوپاژ را انجام دهید  . با استفاده از دانش خود در مورد اندازه نما ها، زاویه دوربین و حرکات دوربین، نحوه ضبط هر نما را مجسم کنید و ستون های صفحه گسترده که همان ۱۲ مولفه هستند را متناسب با آن پر کنید. مثلا ، بنویسید که نمای معرف خود را کجا ضبط خواهید کرد ، هر نما را کجا ضبط میکنید و کجا ممکن است یک مدیوم شات یا یک کلوزآپ لازم باشد.

3.  به هر نما یک شماره جداگانه بدهید که با ۱ شروع می شود. هر بار که نمای جدیدی را شروع می کنید، یک ردیف جدید در صفحه گسترده ایجاد کنید.

4.  اطمینان حاصل کنید که برای هر قسمت از صحنه شات لیست خودش را ایجاد می‌کنید .

5.  یک طرح اولیه یا یک استوری‌برد ازشات لیست خود طراحی کنید تا بهتر تجسم کنید که هر کدام از نماها چگونه جان می‌گیرند و در صورت نیاز آن را اصلاح کنید .

فیلمبرداری افزون بر شات لیست

یک نکته مهم ، شات لیست شما ، فایل راهنمای شما هنگام فیلمبرداری فیلم است، در صورتی که تمام چیزهای فهرست‌شده در آن را ضبط کنید، معمولاً یک زمانی هم برای ضبط یک سری برداشت های اضافی خواهید داشت که در شات لیست شما ذکر نشده‌اند. هر فیلم نیاز به فضای تنفس دارد و در اتاق تدوین، ممکن است به این نتیجه برسید که باید گذر زمان، تداعی یک فضا، یا صرفاً انتقال بین لوکیشن ها را نشان دهید . در طول فیلمبرداری ، این برنامه‌ریزی را داشته باشید که مجموعه‌ای از تصاویری را جمع‌آوری کنید که لزوماً در فهرست برداشت های شما نبوده ، اما می‌توانند برای شما به درد بخور باشند که حین تدوین دستتان باز باشد و حق انتخاب داشته باشید . با فیلمبردار خود همکاری کنید و مطمئن شوید آنها می‌دانند که چه تصاویری شما را به هیجان می آورند و از آنها بخواهید که قابلیت های هر لوکیشن را برای ضبط این نماهای اضافی کشف کنند.