نورپردازی سه نقطه‌ای چیست ؟

نورپردازی سه نقطه‌ای چیست؟ آموزش تکنیک های نورپردازی و نکاتی برای بهترین تنظیمات نورپردازی سه نقطه‌ای

« نورپردازی سه نقطه ای » فرم استاندارد نورپردازی حرفه ای در تولیدات فیلم و عکاسی بی جان است. این  تکنیک ، شامل استفاده از سه منبع نور است که در سه موقعیت مختلف قرار می‌گیرند .می توان با بازی با اندازه ها، فاصله، شدت نور ، موقعیت و زاویه قرارگیری این منابع نور، مواردی از قبیل نحوه تابش نور و سایه های تابانده شده روی یک سوژه را کنترل و حالات مختلفی را ایجاد کرد.

فهرست مطالب :

• نورپردازی سه نقطه ای چیست؟

• طرز استفاده از تکنیک نورپردازی سه نقطه ای

• نورپردازی چهار نقطه ای چیست؟

• ۵  نکته برای تنظیمات نورپردازی سه نقطه ای

با مستر کلاس دیوید لینچ بیشتر آشنا شوید .

 نورپردازی سه نقطه ای چیست؟

نورپردازی سه نقطه ای ، روشی سنتی برای روشن کردن سوژه در صحنه با استفاده از سه منبع نور در سه موقعیت متمایز است . آن سه منبع نور عبارتند از نور کلیدی/نور اصلی ( key light ) ، نور ثانوی یا پرکننده (Fill Light ) و نور پشت (Backlight )   .

•  نور کلیدی ( key light ) : که به آن نور اصلی (Main light) نیز گفته می شود ، منبع نور اولیه و درخشانِ به کار رفته در تکنیک نورپردازی سه نقطه ای است. این منبع نور ،  نور کلی یک صحنه را به آن می‌دهد . فیلمبرداران معمولاً نور اصلی را کمی در کنار دوربین و مقابل سوژه قرار می دهند، روی یک سه پایه نور ، با زاویه ۴۵ درجه نسبت به دوربین،  این کار ، سایه هایی را در طرف مقابل صورت سوژه ایجاد می کند و به آن بُعد و عمق میبخشد . نور اصلی ، حال و هوای یک صحنه را شکل می‌دهد . بسته به طرز قرارگیری آن و نورهای مکملِ مورد استفاده در نورپردازی ، می‌تواند هم تصویری با نورپردازی خیلی روشن (به طور یکنواخت، با نور ملایم و جَوی شاد ) یا تصویری با نور کم (کنتراست بالا، سایه‌های عمیق و بسیار دارک ) ایجاد کند.

•  نور پر کننده: (Fill light)  این نور به قسمت هایی از سوژه که تحت تاثیر نور اصلی دچار سایه شده اند تابانده میشود تا از شدت سایه ها بکاهد. نور پر کننده معمولا در مقابل منبع اصلی نور ، در سمت مقابل دوربین قرار میگیرد، نور پرکننده در اصل ، سایه هایی را که نور کلیدی روی یک سوژه ایجاد می کند پر می کند و جزئیاتی که در تاریکی قرار دارند را نمایان میکند . به طور معمول، نور ثانویه روشنایی کمتری نسبت به نور کلیدی دارد و فیلمبرداران ، حسِ کلیِ نماهای خود را بر اساس میزان کم و زیاد کردن نور پرکننده کنترل می کنند. وقتی نور پرکننده کم باشد ، یعنی نسبت نور پرکننده (Fill Light Ratio) زیاد باشد ، سایه‌ای با کنتراست بالا و شبیه فیلم های نوآر ایجاد می‌کند، در حالی که نور روشن‌تر با نسبت نور پرکننده پایین‌تر و متعادل‌تر، ظاهر یکنواخت‌تری به سوژه می‌دهد. نور ثانویه همیشه یک چراغ نیست: می تواند یک رفلکتور ، یک کارت بازتاب دهنده نور (bounce card) ، یک دیوار یا هر چیزی باشد که مقداری نور به سوژه بتاباند تا سایه ها را پر کند. نور پرکننده همراه با نور کلیدی، حال و هوای یک صحنه را معین می کند.

•  نور پشت ( Backlight ) : سومین منبع در این تکنیک نورپردازی است که به آن ( rim light ) یا نور روشن کننده موهای سوژه ( Hair light)هم گفته می شود ، این نور از پشت یا از کناره های پشت به سوژه تابانده می شود تا عمق بهتری به سوژه داده و سوژه را از پس زمینه جدا کند.  این نور ، تکمیل کننده این تنظیم نورپردازی است و یک حاشیه‌ای از نور در اطراف سوژه‌ ایجاد می کند . فیلمبرداران به طور معمول، نور پشت را درست پشت سوژه قرار می‌دهند ، یا به اندازه‌ای بالا که خارج از کادر باشد،یا روبروی نور کلیدی و با اشاره به پشت گردن سوژه.

 طرز استفاده از تکنیک نورپردازی سه نقطه ای :

هیچ فرمول مشخصی برای استفاده از تکنیک نورپردازی سه نقطه ای وجود ندارد. این تکنیک اغلب به صحنه، موضوع و حال و هوای کلی بستگی دارد که یک فیلمبردار یا عکاس می خواهد پدید آورد.

• نورپردازی خوب باعث می‌شود که سوژه با ابعاد و عمق بیشتری دیده شود ، فیلمبردار کنترل بیشتری بر سایه ها داشته باشد و تصویر جذاب و پویاتری ایجاد شود .

• تنظیم نورپردازی به این شیوه کمک می‌کند تا به کاراکترها بُعد اضافه شود . همچنین ، به شکل دهی سوژه کمک می کند ، که بهترین یا بدترینِ آن ها را نشان دهد.

• یک فیلمبردار با قرار دادن یک نور کلیدی ملایم در موقعیتی که کمی خارج از مرکز ، با نسبت نور پرکننده ۲:۱ باشد ، ظاهر ملایم و دلپذیری ایجاد می‌کند که باعث پنهان شدن لکه‌های پوستی سوژه هم میشود . به این نورپردازی ملایم “نورپردازی پر نور یا کلیدی بالا (High Key)” نامیده می شود که حالتی خوش بینانه، شاد، جوان، شاد و مطبوع ایجاد می کند که در کمدی ها و سیتکام ها رایج است.

• اگر یک فیلمبردار نسبت نور پرکننده بالاتری مانند ۸:۱ را انتخاب کند، نور کلیدی ، سایه‌هایی با لبه‌های تیز ایجاد می‌کند که تضاد شدیدی با نور دارند. این “نورپردازی کم نور یا کلیدی پایین(Low Key)” است که حالتی دراماتیک، مرموز، ناراحت کننده و بیگانه ایجاد می کند و می تواند طیف وسیعی از احساسات منفی عمیق را نشان دهد. به این ترتیب، در درام های تاریک، هیجان انگیز، ترسناک و فیلم نوآر رایج است.

 نورپردازی چهار نقطه ای چیست؟

نورپردازی چهار نقطه ای از یک “نور پس زمینه ” (  Background Light ) اضافی برای روشن کردن آنچه در پشتِ سوژه قرار دارد استفاده می کند. برخلاف نور پشت ، که یک حاشیه نوری دور تا دور سوژه ایجاد می‌کند، نور پس‌زمینه عناصر پس‌زمینه، مانند دیوارها یا چشم انداز فضای باز را روشن می‌کند.

• فیلمبرداران از این تکنیک برای حذف سایه‌هایی که عناصر پیش‌زمینه روی پس‌زمینه ایجاد می‌کنند یا جلب توجه به پس‌زمینه استفاده می‌کنند.

• منبع نور چهارم همچنین ، به دوربین کمک می کند تا به سوژه عمق ببخشد.

• فیلمبردار برای دستیابی به این ظاهر ، نور پس‌زمینه‌ را پشت سوژه قرار می‌دهد، یا پایین نزدیک زمین یا بالاتر ، رو به عناصر پس‌زمینه، مثل دیوارها یا مناظر بیرونی.

 ۵ نکته برای تنظیم نورپردازی سه نقطه ای :

چندین مؤلفه کلیدی برای یک نورپردازی سه نقطه ایِ موفقیت آمیز و ساخت یک ویدیوی حرفه ای و تمام و کمال وجود دارد:

1.  “انگیزه”  استفاده از هر نور را مشخص کنید : قبل از شروع انجام تنظیمات نورپردازی خود، باید دقیقاً بدانید که می خواهید چه ظاهری داشته باشید و چرا. تنظیمات نورپردازی هرگز تصادفی نیست. منبع نوری که در صحنه شما وجود دارد باید با محیطی که شخصیت های شما در آن حضور دارند جور در بیاید . علت داشته باشد . آیا آسمان ابری است؟ غروب آفتاب است ؟ یک کوچه تاریک است ؟ هنگامی که انگیزه استفاده از هر نور را مشخص کردید، می توانید اقدام به قرار دادن و تنظیم نورپردازی خود کنید تا به آن جلوه دست پیدا کنید . (شما ممکن است نور “بدون انگیزه”  بخواهید. مثلا در ژانر وحشت، بودن نور غیرطبیعی این حس را به مخاطب القا می‌کند که یک جای ماجرا میلنگد و باعث تشویش مخاطب میشود .  البته شما همچنان باید آن را از قبل مشخص کنید.)

2.  به اندازه و فاصله منبع نوری خود توجه کنید :  اندازه منبع نور به نسبت اندازه سوژه ، مشخص می‌کند که سایه‌های شما چقدر «سخت» (با لبه‌های تیز و مشخص ) یا «نرم» (لبه‌های صاف و پر) خواهند بود. اگر منبع نور از سوژه کوچکتر باشد ، لبه های سخت تر و واضح تری ایجاد می کند، در حالی که اگر منبع نور از سوژه بزرگتر باشد سایه ها نرم میشود . در نورپردازی استودیویی، اگر خواستید نور ملایم‌تری داشته باشید، می‌توانید مدیفایرهای (اصلاح کننده نور ) پر کننده ای مانند چترهای عکاسی ، سافت‌باکس یا Diffusion دیگری را بین منبع نور و سوژه خود قرار دهید(مدیفایر با نرم کردن نور، سایه ها را نیز نرم می‌کند). با توجه به این که اندازه منبع نور روی سایه ها تاثیرگذار است ، فاصله منبع نور تا سوژه نیز بر نرمی سایه ها تأثیر می گذارد. اگر منبع نوری بزرگتر باشد و آن را به سوژه نزدیک‌تر کنید، سایه‌ها ملایم‌تر می‌شوند. اگر منبع نور کوچکتر باشد و آن را از سوژه دور کنید ، سایه ها خشن تر میشود .

3.  به شدت نور منبع نوری خود توجه کنید : . “درخشندگی” معیار اندازه گیری شدت منبع نور است. که می‌توان آن را با نورسنج ، بر حسب لومن (معیار سنجش میزان پخش نور)  اندازه گیری کرد. با چراغ های LED، چراغ های فلورسنت و لامپ های رشته ای، میتوانید شدت خروجی نور که بر ظاهر صحنه شما تأثیر می گذارد را کنترل کنید . نور درخشان تر ، حاشیه ها و سایه های خشن تری ایجاد می کند.

4.  به مکان منبع نوری خود توجه کنید : جایی که نورهای خود را قرار می دهید (نسبت به سوژه و دوربین ) تعیین می کند که سایه ها کجا بیفتند . این هم دوباره به ایجاد درست یک محیط برمیگردد  – اگر نور کلیدی شما نشان دهنده خورشید باشد ،  زاویه و ارتفاع آن منبع باید این را به دقت منعکس کند. نحوه قرارگیری نورپرکننده و نور پس‌زمینه شما ، روی این تأثیر می‌گذارد که سایه‌ها عمیق و تشویش انگیز باشند یا نوری خوش‌بینانه و سراسری در صحنه شما پخش شود.

5.  تنظیمات نوری خود را امتحان کنید بعد از اینکه علت و انگیزه استفاده از تمام نورهای خود را مشخص کردید، اندازه منابع نوری ، فاصله آن ها تا سوژه و دوربین، شدت نوری و موقعیت قرارگیری آن ها را هم تعیین کردید، وقت آن است که همه چیز را بچینید تا بتوانید دقیقاً ببینید که همه نورها چگونه با هم کار می کنند و اینکه آیا جلوه آن ها دقیقاً همان چیزی است که می خواهید باشد یا خیر. اگر اینطور نبود، انقدر اصلاحات انجام دهید تا همه چیز ایده آل شود.

 در مستر کلاس دیوید لینچ ، با تکنیک های فیلمسازی بیشتر آشنا شوید .