پرده سبز چیست و چگونه عمل می‌کند؟

از فیلم «دزد بغداد» محصول ۱۹۴۰ تا سری فیلم‌های «جنگ ستارگان» و «انتقام‌جویان»، با بهره‌گیری از پرده‌های سبز و آبی، تصاویر بسیار زیبا و خیره‌کننده‌ای در فیلم‌ها ایجاد شده است. با این مقاله همراه باشید تا با این فناوری آشنا شوید.

ممکن است اینطور به نظر برسد که استفاده از پرده سبز برای فیلم‌های غیرحرفه‌ای و غیرسینمایی کاری غیرممکن به نظر بیاید، اما در واقع با داشتن اندکی اطلاعات، زمان و آماده‌سازی، هرکسی قادر است که با استفاده از این تکنیک، افکت‌های فوق‌العاده زیبا و باورپذیری بسازد.

اما اول بیایید ببینیم که پرده سبز چگونه عمل می‌کند. عبارت پرده سبز در واقع به فرآیند کروماکی (Chroma Keying) دلالت دارد. این فرآیند به ترکیب دو تصویر مبتنی بر رنگ‌های آن‌ها گفته می‌شود.

کروماکی چیست؟

منظور از کروماکی، حذف یک رنگ از یک تصویر به گونه‌ای است که تصویر زیرین در قسمت‌های حذف شده نمایان گردد. به این تصویر زیرین صفحه پایه یا پلیت (Plate) گفته می‌شود و هرچه ترکیب تصویر اصلی با تصویر زیرین خود بهتر باشد، باورپذیری آن نیز افزایش می‌یابد.

کروماکی به شکل مدرن آن مبتنی بر نرم‌افزارهای کامپیوتری است، اما این تکنیک از اواخر دهه ۱۹۰۰ میلادی وجود داشته و به تدریج تکامل یافته است. درحالی که در آن دوران، سینما در ابتدای مسیر خود بود، فیلمسازانی چون «ژرژ ملی‌یس» ترکیب تصاویر با نوردهی‌های متفاوت را آزمایش می‌کردند.

این تکنیک ابتدا به افکت مشکی و سپس به افکت آبی «نقاب متحرک» (Travelling matte» تبدیل شد که بعدها برای جدا کردن یک سوژه از تصویر زمینه در فیلم کلاسیک «مرد نامرئی» محصول سال ۱۹۳۳ به کارگردانی «جان پی. فالتون» استفاده شد.

بعدها که این تکنیک رشد و توسعه بیشتری پیدا کرد، به یکی از پایه‌های مهم فیلمسازی تبدیل شد. برای مثال در فیلم «ملکه آفریقایی» محصول ۱۹۵۱ به کارگردانی «جان هاستون»، از پرده آبی برای به تصویر کشیدن برخی از صحنه‌های آزاردهنده فیلم استفاده شد.

امروزه افکت‌هایی که با استفاده از پرده سبز ایجاد می‌شوند از نظر کیفیت، تفاوت بسیاری با نسخه‌های کلاسیک دارند و این مرهون استفاده از تکنولوژی‌های بهبودیافته در این زمینه و ضبط تصاویر با دوربین‌های پیشرفته‌تر است.

اکنون با دوربین‌های دیجیتالی می‌توان رنگ‌های بیشتری را ضبط کرده و نرم‌افزارهای کامپیوتری مرتبط در حذف این رنگ‌ها و اعمال هرچه بهتر افکت کمک می‌کنند. با پیشرفته شدن ابزارها و بهبود روش‌های تولید جلوه‌های ویژه، فیلمسازان اکنون قادرند تا با استفاده از کروماکی، داستان‌های خود را با جزئیات بیشتر و بهتر از هر زمان دیگری به تصویر بکشند و روایت کنند.

شاید تصور ما این باشد که برای بازیگران فیلم «هابیت» رفتن به منطقه «ریوندل» (سرزمین متعلق به الف‌ها) غیرممکن است، اما چشم‌های ما چیز دیگری می‌گویند، اینطور نیست؟

با استفاده از فرآیند کروماکی، می‌توانید هر رنگی را از تصویر جدا کنید، اما رنگی که بیشتر برای پرده کروماکی مورد استفاده قرار می‌گیرد، رنگ آبی یا سبز است.

استفاده از این دو رنگ از آن جهت اهمیت دارد که طیف‌های مختلف آن در پوست انسان وجود ندارند و برای بیشتر صحنه‌ها که تمرکز روی سوژه‌های انسانی است، می‌تواند استفاده شود.

استفاده از رنگ‌های گرم مانند قرمز یا نارنجی می‌تواند باعث حذف ناخواسته جزئیاتی از تصویر شود که کار را خراب می‌کند. در قدیم رنگ آبی به عنوان رنگ استاندارد این کار شناخته می‌شد، اما اکنون رنگ سبز رایج است.

هرچند که رنگ آبی نیز در شرایطی که سوژه لباس سبز به تن دارد و یا یک شیء سبز رنگ همراه خود دارد می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد. فراموش نکنید که هر چیزی که رنگ آن شبیه به رنگ پرده کروماکی باشد، در فرآیند پس-تولید و کامپوزیت، حذف می‌شود.

فضاهایی که در آن‌ها بتوانیم از پرده سبز کمک بگیریم بسیار زیادند اما شرایطی نیز وجود دارد که تکیه بر فرآیند کروماکی کار عاقلانه و مناسبی به نظر نمی‌آید.

فارغ از فرآیندی که باید در مرحله پس-تولید طی شود، اجرای یک صحنه در مقابل پرده سبز، نیاز به وقت، هزینه و تلاش زیادی دارد. پس اگر قادرید که نما را بدون استفاده از پرده سبز ضبط کنید، همین کار را انجام دهید.

مثلاً اگر می‌خواهید تصویر سوژه خود را در یک ساحل داشته باشید، بهتر است کنار دریا بروید، اما اگر قرار است او را در مریخ نشان دهید، حداقل در این دوره، پرده سبز تنها گزینه موجود است.

توجه داشته باشید که پرده سبز را در وسعت‌های خیلی بزرگ استفاده نکنید و به جای آن، نماهای متوسط (Medium)، نماهای نزدیک (Close-Up) و محیطی را به کار ببرید.

یکی دیگر از کاربردهای پرده سبز، زمانی است که می‌خواهید پشت یک سوژه، یک تصویر گرافیکی اضافه کنید؛ مانند تصویر وضعیت آب و هوا در یک برنامه هواشناسی.

به یاد داشته باشید که در پایان، باید تلاش کنید که افکت‌های قرار داده شده به جای پرده سبز، باید داستان و تصویر را همراهی کند و با آن یک ترکیب منسجم ایجاد نماید، نه اینکه جزئی جدای از تصویر به نظر بیاید.

حتی در تولیدات استودیویی با بودجه بالا می‌توان مواردی را یافت که در آن‌ها افکت‌های قرار داده شده به جای پرده سبز، بسیار بد بوده و تصویر ناهمگونی ایجاد کرده‌اند.

پس اگر بر کامپوزیت و ترکیب تصاویر به طور کامل مسلط نیستید و یا یک تیم کاملاً حرفه‌ای ندارید، قبل از اینکه به استفاده از پرده سبز فکر کنید، بهتر است که روش‌های دیگری را بررسی کنید که می‌توانید با آن‌ها تصویر مورد نظر را ضبط نمایید.

پرده سبز به شما کمک می‌کند که داستان‌های تخیلی خود را به واقعیت تبدیل کنید. بدون آن سریال‌های محبوبی مانند «بازی تاج و تخت» و فیلم‌های «هری پاتر» وجود نخواهند داشت و فیلم‌های ابرقهرمانانه را نمی‌توان ساخت.

هرچند که استفاده نادرست از آن می‌تواند به سرعت تماشاگر را از فیلم زده کند. وقتی صحبت از پرده سبز می‌شود، باید بدانیم که انجام درست آن مستلزم تسلط کامل بر مسائل فنی و تکنیکی مربوطه است.