جلوه‌ های ویژه‌ ی عملی در فیلم و هفت نمونه مشهور استفاده از آن

قبل از دوران ابداع پرده های سبز و جلوه‌های بصری CGI، فیلمسازان از جلوه‌های ویژه عملی لایو اکشن ( که به‌آن‌ها جلوه‌های مکانیکی یا فیزیکی نیز گفته می‌شود ) استفاده می‌کردند تا غیرممکن  را ممکن کند.

در حالی که در سینمای معاصر امروز جهان ،استفاده از جلوه های بصری دیجیتال متداول شده ، جلوه های عملی هنوز یک عنصر کلیدی در کوله بار ترفندهای یک فیلمساز است.

فهرست مطالب :

• جلوه‌ های ویژه‌ ی عملی به چه معناست ؟
• تفاوت بین جلوه‌ های ویژه‌ ی عملی و جلوه های بصری چیست؟
•  ۷ نوع جلوه‌های ویژه عملی
•  ۵ نمونه استفاده از جلوه های ویژه عملی در فیلم ها

جلوه‌ های ویژه‌ ی عملی به چه معناست ؟

در سینما و تلویزیون، جلوه‌های ویژه عملی ، جلوه های ویژه ای هستند که به صورت فیزیکی و بدون استفاده از گرافیک کامپیوتری ، در صحنه فیلمبرداری و دنیای واقعی ایجاد می‌شوند.

پیروتکنیک ، گریم های پروستتیک ، انیماترونیک و جلوه های آب و هوایی لایو اکشن تنها چند نمونه از جلوه های ویژه عملی هستند که همه آن ها توسط ناظر جلوه های ویژه انجام می شوند.

علیرغم پیشرفت‌هایی که در جلوه‌های دیجیتالی مدرن صورت گرفته ، تصاویر تولید شده توسط کامپیوتر (CGI) ممکن است مثل بهترین جلوه‌های عملی ، واقعی به نظر نرسند.

تفاوت بین جلوه‌ های ویژه‌ ی عملی و جلوه های بصری چیست؟

تکنیک های جلوه های ویژه عملی به صورت فیزیکی در صحنه فیلمبرداری انجام می‌شوند ،اما جلوه های بصری (VFX)  در طول پس تولید فیلم اضافه می شوند .

VFX به فیلمسازان این امکان را می‌دهد که محیط‌ها، اشیا، موجودات و حتی افرادی را روی صفحه سینما به نمایش بگذارند که در غیر این صورت با فیلم‌برداری در بستر یک فیلمبرداری لایو اکشن غیرعملی یا غیرممکن است . VFX در فیلم اغلب اوقات ،شامل استفاده از CGI ادغام شده با فیلم‌های لایو اکشن جلوه‌های ویژه عملی است .

 ۷ نوع جلوه‌های ویژه عملی :

تیم‌های متخصص جلوه‌های ویژه ( Special effects ) دائماً به دنبال راه‌های جدیدی برای خلق یک جادوی عملی مقابل دوربین می‌گردند ، اما بعضی از رایج‌ترین تکنیک‌های جلوه‌های ویژه عملی عبارتند از:

طراحی موجودات :

این جلوه های ویژه عملی ، به موجودات غیر انسانی زندگی می‌بخشد و شامل استفاده از لوازم گریم پروستتیک، عروسک سازی و انیماترونیک می شود.

دستکاری محیط :

این نوع جلوه های ویژه عملی اغلب شامل دستگاه های مکانیکی میشوند که خود صحنه فیلمبرداری را دگرگون میکند . به عنوان مثال، در طول صحنه ای که قرار است زلزله بیاید، یک فیلمساز ممکن است از جلوه های ویژه عملی برای ایجاد لرزش زمین، شکستن دیوارهای خانه و تکان خوردن لوستر به جلو و عقب استفاده کند.

مینیاتورها :

فیلمسازان ، یک سری مدل‌های مینیاتوری از اشیا ، سفینه‌های فضایی، ماشین‌ها و مناظر شهری و .. می‌سازند ، جوری که موقع فیلمبرداری در اندازه‌های معمولیشان به نظر برسد .

پیروتکنیک :

این گروه از جلوه های ویژه شامل تمام جلوه های عملی مثل آتش گرفتن ، انفجار، دود و آتش بازی است . گلوله‌ خوردن یک شکل محبوب از پیروتکنیک است که زخم‌های شلیک یک گلوله واقعی را شبیه‌سازی می‌کند.

استاپ موشن :

استاپ موشن شامل بازی با اشیاء واقعی در مقیاس های کوچک و گرفتن عکس بعد از هر تغییر حرکتی است . به طوری که وقتی عکس ها به صورت متوالی و پشت سر هم ویرایش و مشاهده شوند، به نظر می رسد که اشیا خود به خود در حال حرکت هستند.

بدلکاری با ماشین :

سکانس های اکشن اغلب صحنه های تصادف ماشین، هواپیما یا قایق دارند (معمولاً در این صحنه ها از پروتکنیک هم استفاده میشود ). هماهنگ ‌کننده بدلکاران ، یا از یک بدلکار برای راندن وسیله نقلیه استفاده می کند یا وسیله نقلیه را طوری تنظیم می کند که از راه دور کنترل شود.

شرایط آب و هوایی :

این جلوه ها ممکن است شامل استفاده از سیستم های آبپاش برای ایجاد باران، فن های غول پیکر برای شبیه سازی باد، دستگاه های مه ساز برای ایجاد مه و دستگاه های برف ساز برای ایجاد برف در حال ریزش باشد.

 ۵ نمونه استفاده از جلوه های ویژه عملی در فیلم ها :

خیلی از فیلم های کلاسیک از جلوه های ویژه عملی برای واقعیت بخشیدن به موقعیت های خارق العاده استفاده کردند . مثلا :

جنگ ستارگان (۱۹۷۷): فرنچایز علمی تخیلی مشهور جورج لوکاس ، از سه نوع مختلف مدل مینیاتوری برای نمای بیرونی ستاره مرگ استفاده کرده. برای فول شات های ایستگاه فضایی، سازندگان مدل یک مدل کامل چهار فوتی از کل ستاره مرگ ساختند.

برای فیلمبرداری حمله به ستاره مرگ توسط جنگنده های X-wing، تیم جلوه های ویژه یک پنل ۳۰ فوتی برای سطح بیرونی ستاره مرگ ساخت و واقعا با پیرو تکنیک نابودش کرد. برای اجرای سنگر لوک اسکای واکر در اوج فیلم، آن ها یک سنگر واقعی به طول ۶۰ فوت در پارکینگ استودیو ساختند.

گرگ‌نمای آمریکایی در لندن  : به یاد ماندنی ترین بخش فیلم کمدی ترسناک جان لندیس، صحنه وحشتناک تبدیل شدن به گرگینه است. ریک بِیکر ، هنرمند جلوه های ویژه این فیلم برای کارش که عرصه گریم ترسناک را برای همیشه متحول کرد برنده جایزه اسکار شد.

بیکر با دقتی وحشتناکی از پروتز، اندام های ساختگی و چندین تکنیک جلوه های ویژه عملی استفاده کرد تا شخصیت اصلی را به طرز وحشتناکی به یک گرگینه تبدیل کند.

روی بدن کاراکتر بدون هیچ گونه جلوه های دیجیتالی مو رشد می‌کند و سرشار از مو می‌شود ، کل اسکلت او به طرز چشمگیری تغییر می‌کند و صدای ترک خوردن استخوان‌ها بلند می‌شود و چهره انسانی او با گوش‌های گرگ و پوزه جایگزین می‌شود.

تل‌ماسه (۱۹۸۴) : در این فیلم علمی تخیلی از دیوید لینچ که از رمان فرانک هربرت اقتباس شده، تیم جلوه‌های ویژه او ، کرم های ماسه ای را با استفاده از ماکت های کوچک، مدل های مینیاتوری و پرده های آبی خلق کردند.

آن ها اندازه های مختلفی از کرم های ماسه ای را با عروسک ساختند – بزرگترین آنها ۲۰ فوت ( حدودا ۶ متر )  طول داشت – عروسک گردان ها با کشیدن کابل ها ، عروسک کرم ماسه ای را حرکت میدادند و دهانش را باز میکردند .

پارک ژوراسیک (۱۹۹۳) : جلوه های ویژه پیشگام و دایناسورهای واقعی و نوآورانه فیلم پرفروش استیون اسپیلبرگ ، زاییده خلاقیت استاد جلوه‌های ویژه ، استن وینستون و تیم جلوه‌های ویژه او بود.

گل سر سبد ساخته های استن وینستون ، مدل Tyrannosaurus rex بود که ۲۰ فوت قد و ۴۰ فوت طول داشت. دایناسورهای خاطره انگیز دیگری که توسط تیم وینستون زنده شدند عبارتند از : تریسراتوپس بیمار (Triceratops)، سر براکیوسورس جونده، دیلوفوزاروس و ولوسیراپتورها.

آپولو ۱۳ (۱۹۹۵): اینجا به جای استفاده از CGI برای بی وزن نشان دادن فضانوردان آپولو ۱۳، کارگردان فیلم ، ران هاوارد ، تصمیم گرفت فضاپیمایی در داخل “Vomit Comet” ناسا بسازد، هواپیمای ویژه ای که قادر به شبیه سازی گرانش صفر با فرو رفتن و بالا رفتن با سرعت بالا بود.

این به هاوارد این امکان را میداد که از بازیگران خود در یک محیط واقعی با گرانش صفر به مدت ۲۵ ثانیه در هر بار فیلمبرداری کند.